Kimyasallar her geçen gün hayatımızda daha çok yer almaktadır. İşlene bilir özellikleri, etkileşimleri, ürün kalitesini arttırabilme ve yeni nitelikler katabilme görevlerinden dolayı endüstri alanında gıdadan inşaata her sektörde vazgeçilmez hal almıştır. Kimyasal maddelere maruz kalmak insan sağlığına zarar verirken, yanlış ve bilinçsiz kullanımda bu kimyasal maddelerin reaksiyona geçmesine ve sonucunda iş kazalarına ve yangınlara neden olabilmektedir. Ayrıca üretimin son aşamasında ya da kullanımından sonra zararsız hale getirilmeden havaya, suya ve toprağa terk edilen kimyasalların çevreye verdiği zarar, uzun süre kalıcılığı ile bütün canlılara olumsuz etkilemektedir.
Kimyasal maddelerin, maruz kalan çalışanlar üzerinde kısa süreli alerjik, geçici olarak tahriş edici etkilerden, organ ve sistemlerde kronikleşen hastalıklara hatta ölümlere kadar olumsuz etkileri oluşabilmektedir. Kimyasal maddeler, ortamda gaz, toz, buhar halinde bulunması durumunda solunum yolu ile gaz ve sıvı şeklinde deriden emilim yolu ile ve beslenme yutma ile canlı vücuduna giriş yapar ve metabolizmada olumsuz etkiler yaratır.
Kimyasal tehlikeler, çalışma ortamlarında çalışanların sağlığını etkileyen en ciddi risktir. Kimyasalların zararları, kaçınılmaz olabilir. Önemli olan kimyasal maddeler hakkında bilgi sahibi olup maddelerin zararlı etkilerine karşı gerekli güvenli çalışma ortamlarını sağlamaktır. Kimyasal maddelerin özellikleri, insan sağlığına ve çevreye verebileceği potansiyel zararlar, depolama, taşıma ve üretimde kullanım aşamasında dikkat edilecek hususlar, zararlarından korunmada kullanılması gereken koruyucu ekipmanlar, zarar vermesi halinde uygulanacak ilk yardım müdahalesi gibi her kimyasal madde hakkında bilgilerin yer almış olduğu malzeme güvenlik bilgi formları geliştirilmiştir. Güvenlik bilgi formları, işletmelerde kimyasallara yönelik risk analiz raporlarının hazırlanmasında, kimyasalın işletmeye taşınmasından atıkların bertaraf edilmesine kadar iş akışının düzenlenmesinde, kimyasalların ambalajlanması, depolanması, işletme düzeninde iyileştirmelerin yapılmasında en etkili şekilde kullanılabilmektedir.
Ülkemizde endüstri alanında maruz kalınan meslek hastalıkları en çok kimyasal maddelerden kaynaklandığını görmekteyiz. Yapılan istatistik çalışmalarına göre kimyasal maddelerin, fiziksel tozların uzun süre solunması ve akciğerlerde birikmesi sonucu solunum sisteminde yaşanan pnömokonyoz adlı meslek hastalığı en sık görülen hastalık olarak bilinmektedir. Çalışma hayatında kimyasalların zararının en aza indirilmesi, çalışanlara güvenli güvenli ortamın sağlanması açısından kimyasalların kullanımında bilinçlenmek, en önemli önceliğimiz olmalıdır.
Dikkat etmemiz gereken hususlar ise;
- Kimyasalların güvenlik bilgi formları ambalaj etiketleri bulundurulmalıdır.
- Kimyasallar ile çalışma esnasında sigara içilmemelidir.
- Kimyasal maddeler patlama, alevlenme riskine karşı sıcak yüzeyler ve yüksek ısıdan uzak tutulmalıdır.
- Uzun süre ve tekrarlayan cilt temasından kaçınılmalıdır.
- Kimyasalların etkileşimleri hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.
- Kimyasal buharından kaçınılmalıdır.
- Kimyasallar iyi havalandırılmış yerlerde kullanılmalıdır.
- Kimyasal geçirmeyen iş elbisesi kullanılmalıdır. Kontamine olmuş giysiler temizlenmeden kullanılmamalıdır.
- Çalışma sonrası el, kol ve yüz yıkanmalıdır.Lavabo öncesi ve bir şey yiyip içmeden eller yıkanmalıdır..
- Kimyasal maddeler koklanmamalı ve asla tadına bakılmamalıdır.
- Göz ve acil durum duşları çalışma alanında hazır bulundurulmalıdır. Kullanımı hakkında talimatlar işletmelerde yer
almalıdır.